Dầm nhà là một thành phần cấu trúc chịu lực, có hình dạng dọc, thường được làm từ các vật liệu như gỗ, thép, hoặc bê tông cốt thép. Chức năng của dầm là tăng khả năng chịu lực và sức ép của toàn bộ công trình, truyền tải trọng lượng và phân phối lực đều đến các phần khác nhau của ngôi nhà như sàn, tường, và cột. Hãy cùng Bê tông tươi Toàn Miền Nam tìm hiểu về dầm nhà là gì thông qua bài viết này.
Dầm nhà là gì?
Dầm nhà là một kết cấu cơ bản của mọi công trình, dù lớn hay nhỏ. Đây là thanh chịu lực nằm ngang hoặc nghiêng, có nhiệm vụ chịu lực cho các bản dầm, tường, và các phần khác của ngôi nhà. Chức năng của dầm nhà là tăng khả năng chịu lực và sức ép của toàn bộ công trình, phân tán lực đều lên các bộ phận khác của ngôi nhà.
Phân loại dầm nhà
Dầm nhà chính
Còn được gọi là dầm khung, dầm nhà chính thiết kế theo phương chịu lực chính của ngôi nhà, thường nằm dọc hoặc ngang, hai đầu dầm nối liền với hai đầu cột, gác lên chân cột hoặc vách. Dầm nhà chính có kết cấu vững chắc để chịu các loại lực uốn cong và thường có kích thước lớn hơn so với các loại dầm khác. Khoảng cách giữa các dầm nhà chính theo chiều rộng của phòng là khoảng 4 – 6m. Nếu chiều dài phòng lớn hơn 6m, dầm phụ phải đặt vuông góc với dầm chính. Mỗi nhịp của dầm chính có thể đặt từ 1-3 dầm phụ hoặc hơn, và dầm phụ nên được đặt ngay trên đầu.
Dầm nhà phụ
Kết cấu từ bê tông cốt thép và thép định hình, nhưng kích thước nhỏ hơn so với dầm chính và được đặt vuông góc với dầm chính để làm giằng. Dầm nhà phụ có chức năng phân chia tải trọng với dầm chính, giúp chia nhỏ kích thước tấm sàn và lực, làm cho lực nâng đỡ được chắc chắn hơn.
Phân loại dầm nhà theo chất liệu
- Dầm bê tông cốt thép: Đây là loại dầm có khả năng chịu uốn tốt và chịu nén, mặc dù khả năng chịu nén thấp hơn khả năng chịu uốn. Dầm bê tông cốt thép được làm từ khung cốt thép và bê tông, với cốt thép bao gồm 4 loại: cốt dọc chịu lực, cốt dọc cấu tạo, cốt đai và cốt xiên.
- Dầm thép: Đây là loại dầm có kết cấu xây dựng đơn giản nhất trong các hệ thống dầm, nên chi phí tạo ra dầm thép thấp. Do đó, loại dầm này được sử dụng rộng rãi và phổ biến trong xây dựng.
Phân loại dầm nhà theo kết cấu
- Dầm đơn giản: Kết cấu đơn giản chỉ bao gồm một nhịp.
- Dầm liên tục: Cấu tạo có nhiều nhịp bằng nhau hoặc không bằng nhau.
Phân loại dầm nhà theo công dụng
Dầm nhà được phân chia thành nhiều loại kết cấu chịu lực khác nhau, bao gồm:
- Dầm sàn
- Dầm cầu
- Dầm cầu chạy
- Dầm cửa van
Phân loại dầm nhà theo hình dáng:
Dầm nhà có thể có nhiều hình dáng khác nhau để phù hợp với nhiều loại công trình khác nhau:
- Dầm chữ I
- Dầm chữ U
- Dầm chữ H
- Dầm chữ V
- Dầm chữ L
- Dầm chữ Z
- Dầm chữ C
Vai trò của dầm nhà
Khả năng chịu lực
Dầm nhà đóng vai trò quan trọng trong việc chịu lực, phải đảm nhận trọng lượng của sàn nhà, mái nhà, các bức tường, và truyền lực xuống cột nhà. Vì vậy, dầm nhà cần phải có khả năng chịu lực mạnh mẽ để bảo đảm an toàn cho công trình.
Khả năng chịu uốn
Dầm nhà phải chịu lực uốn do trọng lượng của sàn nhà, mái nhà, các bức tường và các yếu tố tác động. Do đó, khả năng chịu uốn của dầm cần phải được tối ưu để tránh tình trạng võng và sập.
Khả năng chịu tải trọng động
Tải trọng động như gió, bão, là những yếu tố thay đổi theo thời gian có thể ảnh hưởng đến dầm nhà. Để đảm bảo an toàn cho công trình, dầm nhà cần có khả năng chịu tải trọng động tốt.
Khả năng chịu cháy nổ
Để bảo vệ người và tài sản trong công trình, dầm nhà cần phải có khả năng chịu cháy nổ. Điều này đảm bảo rằng dầm sẽ không bị suy giảm tính năng vẹn và an toàn trong trường hợp có sự cố cháy nổ xảy ra.
Kích thước và kết cấu của dầm nhà?
Kích thước dầm nhà dày bao nhiêu
Các yếu tố dưới đây quyết định kích thước của dầm nhà:
1. Bán kính quán tính:
Bán kính quán tính là một chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng chịu lực của dầm nhà. Khi bán kính quán tính càng lớn, khả năng chịu lực của dầm càng cao.
2. Lực uốn:
Lực uốn là áp lực tác động lên dầm nhà theo chiều ngang. Khi lực uốn tăng, kích thước của dầm cần phải tăng lên để đối phó.
3. Lực nén:
Lực nén là áp lực tác động lên dầm nhà theo chiều dọc. Khi lực nén tăng, kích thước của dầm cũng cần phải tăng tương ứng.
Dưới đây là bảng kích thước thông dụng của các loại dầm nhà:
| Vật liệu | Hình dáng | Chiều cao | Chiều rộng |
|---|---|---|---|
| Gỗ | Chữ I | 100 – 200 mm | 80 – 150 mm |
| Thép | Chữ I | 100 – 200 mm | 50 – 100 mm |
| Bê tông cốt thép | Chữ I | 150 – 300 mm | 100 – 200 mm |
Kích thước cụ thể của dầm nhà sẽ được xác định bởi kỹ sư thiết kế, dựa trên các yếu tố như tải trọng của sàn nhà, nhịp của dầm, và vật liệu sử dụng cho dầm.
Kết cấu dầm nhà
Cấu trúc của dầm nhà được xác định dựa trên các yếu tố sau:
1. Số lớp dầm:
Dầm nhà có thể được thiết kế là dầm đơn hoặc dầm kép. Dầm đơn chỉ có một lớp dầm, trong khi dầm kép có hai lớp dầm.
2. Loại cốt thép:
Dầm nhà có thể được gia cường bằng cốt thép hoặc không. Sử dụng cốt thép giúp tăng khả năng chịu lực của dầm nhà.
3. Cách bố trí cốt thép:
Cốt thép trong dầm nhà có thể được bố trí theo nhiều cách khác nhau. Cách bố trí cốt thép phù hợp sẽ giúp dầm nhà chịu được tải trọng lớn nhất.
Dưới đây là bảng mô tả kết cấu dầm nhà phổ biến:
| Vật liệu | Hình dáng | Số lớp dầm | Loại cốt thép | Cách bố trí cốt thép |
|---|---|---|---|---|
| Gỗ | Chữ I | Đơn | Không | Không |
| Thép | Chữ I | Đơn | Có | Thép thanh |
| Bê tông cốt thép | Chữ I | Đơn | Có | Thép thanh |
Lưu ý khi đặt dầm nhà theo phong thủy
- Tránh đặt giường ngủ dưới dầm ngang: Theo quan niệm phong thủy, việc bố trí giường ngủ dưới dầm ngang không tốt cho sức khỏe. Khiến cho tâm trạng mệt mỏi, cảm thấy bất an và không thoải mái.
- Tránh đặt dầm trên bếp hoặc bàn ăn: Theo quan điểm truyền thống, việc dầm ngang nằm trên nhà bếp được coi là một dạng của đại sát. Điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là của người phụ nữ trong nhà, gây ra những vấn đề sức khỏe và cảm giác không thoải mái.
- Tránh đặt dầm ngang trên bàn học hoặc bàn làm việc: Nếu có dầm ngang đặt phía trên bàn làm việc hoặc góc học, có thể làm giảm sự tập trung và sáng tạo của người ngồi dưới. Điều này có thể gây trở ngại cho công việc và quá trình học tập.
- Không đặt bàn thờ dưới dầm ngang: Bàn thờ được coi là một vị trí linh thiêng, việc để dầm ngang nằm trên khu vực bàn thờ được xem là không tốt. Điều này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến vận may, sức khỏe và gặp khó khăn trong cuộc sống.
Xem thêm: Dầm console là gì? Những đặc điểm về dầm console bạn cần biết
Việc bố trí dầm trong không gian sống không chỉ đơn thuần là một vấn đề về kiến trúc mà còn liên quan mật thiết đến phong thủy và niềm tin tâm linh của nhiều người. Tránh đặt dầm ngang ở những vị trí như giường ngủ, bếp, bàn làm việc, và bàn thờ được coi là một biện pháp để bảo vệ sức khỏe và tài lộc của gia đình. Thực hiện những nguyên tắc này không chỉ giúp tạo ra một môi trường sống an lành mà còn mang lại cảm giác hài lòng và cân bằng trong cuộc sống hàng ngày. Hãy cân nhắc và áp dụng những nguyên tắc này vào không gian sống của bạn để tạo ra một môi trường sống thoải mái và hạnh phúc hơn.
